T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
AYDIN / SÖKE - Sazlıköy Hilmi Fırat Ortaokulu
9437
Sağlıklı bir yaşam idame ettirebilmek için en önemli gereksinimlerden biri de ruh sağlığı sanırım. Yaşama ait zorluklarla başa çıkarken ya da başımıza gelen travmatik durumlara göğüs germeye çalışırken, ruhumuzu o zamana kadar nasıl beslediğimiz ve ne kadar güçlü olduğumuz büyük önem taşıyor. Bu nedenle çocukların büyürken karşılaştıkları zorluklar ve problemlerle baş edebilmeleri, kendilerini iyi tanıyabilmeleri ve olaylar karşısında kendileri için doğru adımları atabilmeleri çok önemli.
Okuyan Us Yayınevi'nin Okuyan Koala markası altında yayınlanan APA Amerikan Psikoloji Derneği çocuk kitapları, çocuklara özellikle zorlu durumlar karşısında rehberlik edecek nitelikte, konu çeşitliliği oldukça fazla olan, didaktik ve sıkıcı bir dil kullanmayan kitaplar sunuyor. Çocukların mücadele etmek zorunda kaldıkları korkular, okul yaşamı, kardeş kıskançlığı, yeni alışkanlıklar, depresyon, ayrılık, ölüm gibi pek çok zor konu eğlenceli ve basit bir dille, çözüm yolları sunacak şekilde işleniyor. İşte onlardan birkaç tanesi:
Kitabın kahramanı, çok kötü bir şey gören ve bundan çok korkan Bobo. İlk başlarda görmezden geldiği bu kötü şey, kısa bir sürede hayatını oldukça olumsuz etkilemeye başlıyor Bobo'nun. Bazen sebepsiz yere karnı ağrıyor, bazen arkadaşlarına sinirleniyor, bazen kendini hiç aç hissetmiyor ,bazen de hiç sebep yokken üzgün ya da öfkeli hissetmeye başlıyor. Gördüğü kötü rüyalar ve okulda yaşadığı tatsız durumlar da artınca, duygularını anlayabilmek için Bayan Pamuk'a gidiyor ve yavaş yavaş duyguları hakkında konuşmaya ve kendini ifade etmeye, buna bağlı olarak da kendini daha iyi hissetmeye başlıyor.
Kitapta, "kötü şey"in ne olduğunu hiçbir zaman göremiyoruz, bu da aslında her okuyucunun kendi deneyimini bu "kötü şey" yerine koymasını kolaylaştırıyor. Böylece herkes kendi deneyimi ve yaşadığı travma bir bağlantı kurabiliyor.
"Bobo'nun gördüğü o kötü şeyi artık hiçbir şey değiştiremez. Ama bundan sonra bu, onun kendini kötü hissetmesine de neden olmayacak."
Kitap, çocukların kendilerini kötü hissettiren "kötü şey"i tanımlamaları ve resimlemelerine yönelik bir çocuk çalışması ile son bulurken, ebeveyn ve eğitimcilere not kısmı ile de yetişkinlere yönelik bir bölüm de sunuyor. Bu bölüm, bazı travmatik durumların çocuklar üzerindeki etkilerini ve çocuktaki olağan dışı durumların nasıl farkına varabilmelerini sağlayacak önerileri kapsıyor. Çocukları psikoloğa götürmekle ilgili olumlu yönlendirmelere yer vermenin yanı sıra bu imkânı olmayan yetişkinlere de durumla baş edebilecekleri ve çocuklara yardım edebilecekleri öneriler sunuluyor.
Kitabın editörlüğünü ve önsözünü, kendisi de psikolojik danışman olan Petek Halman üstlenmiş. Detaylı önsözünde travmatik durumların çocuklar üzerindeki etkilerine ve bu süreçte yetişkinlerin sorumluluklarına dair önemli bilgiler de veriyor.
"Duygusal farkındalık kazanımı için bir meditasyon çalışması" olarak özetlenen kitap, duyguları olduğu gibi kabul etmeyi, tüm duyguları anlamayı ve doğru anlamlandırmayı sağlayan farkındalık yaklaşımına göre hazırlanmış.
Doğrudan okuyucuya yönelik bir yazım dili kullanılıyor ve okuyucunun kendini sorgulaması sağlanıyor. Duyguları misafir olarak betimleyen kitap, onları misafirperver bir şekilde kabul etmek, hatta iyi-kötü ayrımı olmaksızın onlarla arkadaş olmak konusunda çocukları oldukça iyi yönlendiriyor ve bu konuda cesaretlendiriyor. Bunun yanı sıra, duyguları tarif ederken, çok güzel benzetmelerle çok katmanlı düşünmeyi de sağlıyor.
"Farkındalığı güçlendirmek, ebeveynlerin çocuklarına verebilecekleri muhteşem bir hediyedir."
Çocuklara yönelik ufak bir meditasyon çalışması ile onlara kendi güvenli alanlarını bulmaları ve resmetmeleri için olanak tanıyan kitabın eğitimciye ve ebeveynlere not kısmında ise, farkındalık ve duygular arasında bağ kurmanın önemine değiniliyor. Diğer taraftan da farkındalığı teşvik edecek öneriler ve egzersiz örnekleri sunuluyor.
Bu kitabın da editörlüğü ve önsözü yine Petek Halman'a ait. Konuya dair yumuşak bir giriş olan önsöz kısmında geçen "Tüm duygularımızla dost olabilsek ve onları rahatça ifade edebilsek, daha özgür olmaz mıydık?" cümlesi de kitaba dair güzel bir özet olabilir.
Kapağında "Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) üzerine bir hikâye" olarak tanımlanan kitap, az metin ve etkileyici çizimler eşliğinde çocukları sessizliği dinlemeye davet ediyor. Etrafımızda var olan ama bilinç dışı duymamaya alıştığımız seslerin tekrar farkına varmamızı sağlıyor.
Çocuklara yönelik bir nefes ve dinleme egzersizi de bulunan kitabın ebeveyn ve eğitimcilere not kısmında ise mindfulness (bilinçli farkındalık) çalışmalarının çocuklar açısından ne kadar faydalı olduğuna dikkat çekiyor ve birkaç örnek de sunuyor. Ayrıca etrafımızda teknolojinin de etkisiyle ortaya çıkan ve baş etmekte zorlandığımız birçok uyaran ve sesin, bu gürültünün içine doğan çocuklar açısından ne kadar da zor ve sorun yaratan bir süreç olduğunu çok güzel anlatıyor.
Kitapların her biri, konuya ilişkin harika çizimlerle bezeli. Duyguları ve ifadeleri çok iyi yansıtan, hikâyeyi tamamlayan ve okuma sürecine tat katan resimler, her bir kitapta o kitabın ruhunu tamamlıyor ve metinden daha ön planda yer alarak okuyucuyu farklı bir dünyaya sokuyor.
Kitaplarda yer alan ebeveyn ve eğitimcilere not kısmı ise, kitapların tamamlayıcı etkinlik kısmı gibi düşünülebilir. Yetişkin olarak, çocuğa sadece kitabı okuyup bırakmanıza izin vermiyor ve konuyu benimsetecek, hem size hem de çocuğa farkındalık kazandıracak bilgi, öneri ve egzersiz örnekleri sunuyor.
Çocuklarda farkındalık kazanımı, duyguları kabul, zor durumlarla başa çıkabilme gibi yaşama dair önemli adımları ve kazanımları çok güzel hikâyelerle, naif ve etkileyici bir dil ve görsellikle önümüze seren kitaplar, çocukların sosyal duygusal gelişimleri açısından da büyük öneme sahip. 4 yaş ve üstü tüm okuyucular için uygun olan bu hikâyeleri sadece çocuklar için değil, kendiniz için de bir rehber olarak düşünebilirsiniz.
Keyifli okumalar...
Aynur Kolbay
