9019

0

Yalan hepimizin yaşamında var olmuş, var olan ve var olacağı da neredeyse kesin olan insani bir durumdur. Her an yalan söyleyebilir ya da birisi tarafından buna maruz bırakılabiliriz. İnsanın yaşı kaç olursa olsun, nerede, ne zaman ve hangi durumda olursa olsun başından geçmiş bir deneyimdir yalan.

Bazen bile isteye bazen de mecburen söylenir. Kimine göre yalanın bir yetişkin tarafından söylenmesi, bir çocuğun söylemesine göre daha az acıtıcı olabilir. Oysa ki yalan, yalandır zannımca. 

Bir yalan üzerine kurulan ve devam eden birçok ilişki öyküsü duymuş ve okumuştum.

Bir yalan üzerine birçok öğrenmenin gerçekleştiğini biliyorum. 

Tam emin olmamakla birlikte yalan ile merak arasında bir ilişki de var diyebilirim. Çünkü bir yalanın ortaya çıkarılması için merakı duyumsamak veya hissetmek gerekiyor. 

Yaşamın bu denli içinde olan, her an yaşayabileceğimiz ya da yaşatabileceğimiz bir durumu ne kadar önce anlarsak ya da çocuklara anlatmayı başarabilirsek, bir bireyin yalan konusuna dair farkındalığını o kadar artırmış oluruz.

Yalanın ne olduğunu bilen, ilişkilere etkisini fark eden küçük yaştaki bireylerin yalan konusuna bakış açısı da anlamlı düzeyde olacaktır. 

Böylesi önemli ve zor bir konuyu bir çocuk kitabında, öğüt vermeden, "Yalan söylemeyin" demeden ele almak zor bir şeydir. Ancak Kim Sena'nın yazıp çizdiği "Lea ve Fil" yalan konusunda nitelikli yazılan az sayıda eserden biri.

Aslı Tohumcu tarafından çevrilen kitap, Çınar Yayınları'ndan Haziran, 2020 yılında çıktı.

Lea adında küçük bir kız, evinde, yiyecekleriyle, içecekleriyle, giysileriyle ve oyuncaklarıyla mutlu bir şekilde yaşamaktadır. Lea kendisini mutlu hisseder. Kitapta yalanın geçtiği ilk yer bu an olur. Küçük kız aslında mutlu hissetmekten çok kendisini mutlu olduğuna inandırmaya çalışır. Bunu çizimlerden anlarız. Lea bir gün dışarı çıkar ve Fil' in yanına gider. Amacı onunla arkadaş olmaktır. Arkadaşlığının uzun süreli olması için de Fil'e, onu uçurabileceğini söyler. Fil, buna inanır ve birlikte çalışmaya başlarlar. Ancak ne Fil ne de Lea'nın kendisi, çaba göstermelerine karşın uçamaz. 

Lea "Yalan söyledim," der Fil'e. 

O sırada büyük bir fırtına Lea'nın tüm evini yıkar ve ona hiçbir şey bırakmaz. Bu durumun yazar tarafından bilerek yazıldığını ve çizimlendiğini düşünüyorum. Çünkü yaşamda bazen insanlar bir yalandan sonra her şeyini kaybederler ve bir şeylere yeniden başlamak için ellerinde hiçbir şey kalmaz. Okurun bunu da düşünmesini istediğini hissettim bu kitabı okurken. Küçük yaştaki çocukların bu durumu anlayıp anlamamasından çok bu durumun bir sanat aracılığıyla ve nitelikli bir şekilde çocuklarla buluşturulmasını önemsiyorum. Ayrıca bu kitabı çocuklarla okurken, konuşmak da her yetişkinin harcı olmayabilir. Dolayısıyla bu kitabı okuyacak olan yetişkinin öncelikle yalana dair kendi duygu ve düşüncelerini sorgulamasında yarar var diye düşünüyorum.

Kitabın sonuna doğru küçük kız Lea ve Fil arasında arkadaşlığa dair daha güçlü bir bağ oluşur. Arada yalan ya da gerçek dışı bir şey olmadan...

Aslında Lea Fil'le sadece arkadaş olmak istemez aynı zamanda ona hükmetmek ister. Fil'i kendisine bağımlı hale getirmek ister. 

Bağımlı hale getirmek Lea' nın ilişkideki iktidarını da sağlamlaştıracaktır. 

Bağımlı hale getirmek birilerinin, birilerinden gitmesini istememektir. 

Bağımlı hale getirmek yalan kadar güçlü ve yanlış bir şeydir.

Lea ve Fil adlı kitap "yalanın ve bağımlılığın" ve daha fazlasının çocuklarla tartışılmasına olanak sağlıyor. Tartışarak ve neden-sonuç ilişkisi içinde çocuğun yalan konusunda bir şeyler düşünmesine veya belki de bir karara varmasına zemin hazırlıyor. 

Keyifli okumalar...

Murat Moroğlu

Yaratıcı Drama Eğitmeni